ประเพณีลอยกระทง เผาเทียน เล่นไฟ
เมื่อถึงฤดูน้ำหลากเดือนสิบสอง วิถีซีวิตไทยริมสองฟากฝั่งแม่น้ำ ลำคลองต่างเฝ้ารอคอยคืนวันจันทร์เต็มดวง หรือที่เรียกกันว่าคืนเดือนเพ็ญ เพราะแสงนวลของดวงจันทร์จะส่องประกายลงมาบนผิวน้ำอันใสสะอาด สร้างบรรยากาศสวยงามสดชื่นเยือกเย็น กลายมาเป็นประเพณีลอบกระทงบูชาขอขมาพระแม่คงคา บ้างเป็นการสะเดาะเคราะห์ตามคติความเชื่อของศาสนาพราหมณ์
จังหวัดสุโขทัย ถือเป็นต้นกำเนิดของประเพณีลอยกระทง เนื่องจากมีการจัดงานประเพณีสืบทอดติดต่อกันมาหลายสิบปี จนกลายเป็นประเพณีระดับประเทศ และสร้างชื่อเสียงให้ประเทศไทยเป็นที่รู้จักกันไปทั่วโลกในชื่อ “งานประเพณีลอยกระทง เผาเทียน เล่นไฟ จังหวัดสุโขทัย”
ในทุกปีจังหวัดสุโขทัยได้จัดงานประเพณีลอยกระทง เผาเทียน เล่นไฟ แบบโบราณ ขึ้นบริเวณอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย เอกลักษณ์ประเพณีนี้เป็นที่เลื่องลือโดยมีทั้งกระทงทรงพุ่มข้าวบิณฑ์งานฝีมืออันวิจิตรที่สะท้อนความประณีตของช่างศิลป์เมืองสุโขทัย ตลาดโบราณ หรือ ตลาดแลกเบี้ย การจำลองบรรยากาศการซื้อขายแบบโบราณ ให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสถึงกลิ่นอายวัฒนธรรม ด้วยการแลหอยเบี้ยแทนเงินสด เพื่อใช้ซื้อขายอาหารพื้นเมือง และการแสดงแสงสี เสียง สัมผัสเรื่องราว ประวัติศาสตร์มนต์เสน่ห์แห่งอารยธรรมเมืองมรดกโลก
กิจกรรมในภาคกลางวันจะมีขบวนแห่นางนพมาศ และการออกร้าน การจัดนิทรรศการต่างๆ ส่วนในเวลากลางคืนจะมีการประดับไฟจุดเที่ยนตามโบราณสถานต่างๆ ซึ่งมีความสวยงาม และเป็นเอกลักษณ์ของงานประเพณีลอยกระทง เผาเทียน เล่นไฟ จังหวัดสุโขทัย การจัดประกวดกระทง การประกวดโคมชักโคมแขวน พนมหมาก พนมดอกไม้ การแสดงแสงเสียงเกี่ยวกับประวัติศาสตร์กรุงสุโขทัย ณ บริเวณวัดมหาธาตุ ตลอดจนการแสดงนาฏศิลป์ และ มหรสพต่างๆ ที่บ่งบอกถึงความละเอียดอ่อนของความเป็นไทยอีกมากมายน่าเดินทางไปสัมผัสเที่ยวชม โดยกำหนดจัดขึ้นเป็นประจำทุกปีในช่วง วันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12